Vaccinaties Schistosomiasis

De Ziekte Schistosomiasis

Schistosomiasis (ook bekend onder de naam bilharzia) is een ziekte die je kunt oplopen in zoet water. Je kunt geïnfecteerd worden met bilharzia door minuscule wormpjes (cercariae) die zich door je huid boren als je zwemt of pootjebaadt in meren of rivieren. De wormpjes vermenigvuldigen zich en nestelen zich uiteindelijk vaak in de blaas of in de darmen.

 

Hoe kun je besmet worden met schistosomiasis?

 

De meeste kans om bilharzia op te lopen heb je in rivieren en meren binnen een straal van 200 meter van menselijke bewoning. In snel stromend water heb je minder kans om schistosomiasis op te lopen, hoewel er gevallen bekend zijn van besmetting tijdens avontuurlijke riviertochten in Afrika. De wormpjes in Afrika doen er ongeveer tien minuten over om door je huid heen te boren, die in Azië ongeveer vijf minuten.

 

Verschijnselen van Schistosomiasis

Soms krijg je wat jeuk of huiduitslag rond de plek waar een wormpje is binnengekomen. Dit gebeurt een paar uur of een paar dagen nadat je geïnfecteerd bent met bilharzia. Vaak merk je verder niets van bilharzia, maar soms kun je twee tot 12 weken nadat je geïnfecteerd bent last krijgen van koorts, gewichtsverlies, buikpijn, bloed in de urine, algehele slapte, hoofdpijn, gewrichts- en spierpijn, diarree, misselijkheid, en hoesten. Deze verschijnselen van bilharzia worden wel het Katayama syndroom genoemd.

 

Op de lange termijn kan bilharzia schade veroorzaken in de lever, de blaas, de darmen en de nieren, en soms in het ruggemerg of de hersenen.

 

Risico's van Schistosomiasis

Waar komt schistosomiasis voor?

 

In Afrika loop je het grootste risico op bilharzia, maar het komt ook voor in delen van Zuid Amerika en Azië. Zie kaartje.

 

 

Schistosomiasis. Paars: landen waar de ziekte veel voorkomt, roze: landen waar schistosomiasis minder vaak voorkomt. Naar CDC 2014.

Bescherming

Er is geen vaccin tegen bilharzia/schistosomiasis. Het belangrijkste is om niet te gaan zwemmen of pootjebaden in met bilharzia besmet water. Zwembadwater met chloor is veilig, evenals zeewater. Als je badwater gebruikt uit een rivier of meer, is het veiliig als je het vijf minuten op 50 graden kunt verwarmen. Je kunt het ook twee dagen laten staan voordat je in bad gaat: de wormpjes leven niet langer dan 24 uur.

 

Als je per ongeluk kortdurend in contact gekomen bent met besmet water is het verstandig om je grondig en stevig af te drogen, zodat je de bilharzia wormpjes die eventueel je huid aan het doorboren zijn weghaalt, maar dit is geen vervanging voor bovenstaande preventieve maatregelen tegen schistosomiasis.

 

Als je in de maanden nadat je besmet zou kunnen zijn ziek wordt, meld dan aan je huisarts dat je risico hebt gelopen op schistosomiasis. Schistosomiasis is goed met medicijnen te behandelen.