Alles over Hoogteziekte: Preventie, Symptomen en Deskundig Advies

De Ziekte Hoogteziekte

Hoogteziekte (Acute Mountain Sickness, AMS) is een veelvoorkomende aandoening die kan optreden wanneer je te snel stijgt naar hoogtes boven de 2.500 meter. Daarom is een goede voorbereiding essentieel voor elke bergreis. De lucht bevat op grote hoogte minder zuurstof, waardoor je lichaam tijd nodig heeft om zich aan te passen. Dit proces wordt acclimatisatie genoemd. Belangrijk om te weten: de gevoeligheid voor hoogteziekte verschilt sterk per persoon en is niet afhankelijk van je conditie of leeftijd.

Verschijnselen van Hoogteziekte

Milde hoogteziekte voelt vaak als een flinke kater en ontstaat meestal 6 tot 12 uur na aankomst op hoogte. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Hoofdpijn (vaak het eerste symptom)
• Misselijkheid en braken
• Duizeligheid en vermoeidheid
• Slecht slapen en algehele malaise

Hoofdpijn in combinatie met een van de andere symptomen is een belangrijk alarmsymptoom. Bovendien kunnen in zeldzame gevallen ernstige vormen ontstaan zoals hersenoedeem of longoedeem. Alarmsignalen hiervoor zijn extreme kortademigheid (ook in rust), een droge hoest (soms met roze slijm), verwardheid en coördinatieverlies. Bij deze symptomen is onmiddellijke afdaling en medische hulp cruciaal.

Bescherming tegen Hoogteziekte

Het voorkomen van hoogteziekte is grotendeels afhankelijk van je gedrag en planning. Volgens de LCR-richtlijnen zijn dit de belangrijkste preventiemaatregelen:

1. Geleidelijke Acclimatisatie

De gouden regel luidt: "Climb high, sleep low". Daarom is het essentieel om langzaam te stijgen en je lichaam de tijd te geven.

• Stijg boven de 3.000 meter idealiter niet meer dan 500 meter per overnachting
• Plan elke 3 tot 4 dagen een rustdag op dezelfde hoogte
• Vermijd directe vluchten naar zeer hoge bestemmingen zonder acclimatisatie

2. Luister naar je Lichaam

Bovendien is het cruciaal om symptomen serieus te nemen. Krijg je klachten? Stijg dan niet verder tot de klachten verdwenen zijn. Verergeren ze? Daal dan onmiddellijk af.

3. Goede Voorbereiding

Tevens helpen deze maatregelen bij de preventie:

• Drink voldoende (ca. 3-4 liter per dag)
• Eet koolhydraatrijk voedsel
• Vermijd alcohol en slaapmiddelen
• Zorg voor voldoende rust

4. Medicamenteuze Preventie

In specifieke gevallen kan medicatie worden overwogen. Dit geldt bijvoorbeeld bij een snelle stijging die niet te vermijden is of voor mensen die eerder ernstige hoogteziekte hebben gehad. Een deskundig reizigersadviseur kan je, conform de LCR-protocollen, adviseren over de noodzaak en het juiste gebruik. Medicatie is echter nooit een vervanging voor een goed acclimatisatieschema.

Risico's van Hoogteziekte

Hoogteziekte kan optreden vanaf 2.500 meter, maar het risico neemt toe naarmate je hoger komt. Echter verschilt de gevoeligheid sterk per persoon. Populaire reisbestemmingen waar hoogteziekte een reëel risico vormt zijn onder andere:

Zuid-Amerika

Vooral in de Andes loop je risico: Cusco in Peru (3.400m), La Paz in Bolivia (3.500m), Quito in Ecuador (2.850m) en tijdens trektochten naar Machu Picchu of de Salar de Uyuni.

Azië

De Himalaya biedt prachtige, maar uitdagende bestemmingen: Lhasa in Tibet (3.650m), Kathmandu vallei in Nepal, trektochten naar Everest Base Camp (5.364m) en de Annapurna Circuit.

Afrika

Beroemde hooggelegen bestemmingen zijn de Kilimanjaro in Tanzania (5.895m), Mount Kenya (5.199m) en het Ethiopische hoogland rond Addis Abeba (2.400m).

Overige gebieden

Daarnaast vormen ook de Rocky Mountains in de VS, de Alpen (boven 3.000m) en vulkanen zoals de Teide op Tenerife (3.715m) potentiële risicogebieden. Het risico hangt niet alleen af van de hoogte, maar ook van de snelheid waarmee je stijgt. Een geleidelijke stijging vermindert het risico aanzienlijk. Voor een persoonlijk advies op basis van jouw reisplan is een consult met een deskundige altijd aan te raden.

Steden met luchthavens die op grote hoogte liggen:

• Cusco in Peru (3000 m)
• La Paz in Bolivia (3444 m)
• Quito in Ecuador (2850 m)
• Lhasa in Tibet (3749 m)

Als je rechtstreeks naar La Paz of Lhasa vliegt, heb je ongeveer 50% kans om (de lichte vorm van) hoogteziekte te krijgen.